Dlaczego rzucenie palenia jest trudne?

Statystycznie co piąty Polak przyznaje się do palenia papierosów. Procent osób uzależnionych od nikotyny nadal jest wysoki, mimo powszechnej wiedzy o szkodliwości tego nałogu oraz rosnących z roku na rok cen produktów tytoniowych.

Zdecydowana większość palaczy chce rzucić palenie, jednak nie potrafi tego zrobić. Dlaczego rzucenie palenia jest takie trudne?

• Nikotyna wywołuje gwałtowne i intensywne objawy abstynencyjne u osób, które próbują rzucić palenie. Wielu palaczy doświadcza objawów abstynencyjnych codziennie rano i z tego powodu sięgają po papierosy (lub inne wyroby tytoniowe) tuż po przebudzeniu.   
   
• Istotna jest droga przyjmowania – palenie dostarcza do mózgu substancje psychoaktywne niemal równie szybko, jak ich wstrzykiwanie. Przyjmowanie nikotyny bądź tytoniu w formie tabaki, gum do żucia lub plastrów nikotynowych sprawia, że docierają do mózgu wolniej, a przez to są mniej uzależniające.  
   
• Co więcej, istnieją genetyczne predyspozycje do uzależnienia od nikotyny, związane z szybkością wydalania jej z organizmu. Prawdopodobieństwo uzależnienia rośnie wraz z szybszym metabolizowaniem nikotyny.  
   
• Dym tytoniowy zawiera substancje, które blokują enzym mózgowy MAO, co przyczynia się do powstawania nałogu. MAO odpowiada za rozkład dopaminy – neuroprzekaźnika wywołującego poczucie spełnienia i zadowolenia. Gdy MAO jest blokowana, poziom dopaminy wzrasta, co skutkuje poprawą nastroju oraz odczuwaniem przyjemności z każdego papierosa. W trakcie objawów abstynencyjnych, poziom dopaminy obniża się, a palacz zaczyna odczuwać przygnębienie.  
   
• Przez to, że tytoń jest legalny i łatwo dostępny, osoby usiłujące rzucić palenie są narażone na kontakt z różnymi wyzwalaczami np. produkty widoczne w sklepach, stoiska w galeriach handlowych czy mijanie innych palaczy. Kontekst społeczno-kulturowy odgrywa ważną rolę – palenie często jest przedstawiane jako coś modnego, łączone z młodością lub okazją do budowania kontaktów społecznych podczas spotkań towarzyskich i przerw w pracy.  

Wszystkie te czynniki powodują, że tytoń jest silnie uzależniający, a nawet 40% osób zaczynających palić jest od niego uzależnionych.  

Źródło: David Nutt „Narkotyki bez paniki” (2021)